AFTY – 3 TYPY AFT:

• drobne (Mikulicza) – są to białe owrzodzenia z czerwoną obwódką, występują na całej błonie śluzowej jamy ustnej w skupiskach po 2-6, obecne przez 7-10 dni, goją się bez pozostawienia blizn;
• główne (Suttona) – duże; 1 cm, mają uniesione brzegi, zwykle pojawiają się na podniebieniu miękkim, policzkach, języku, wargach, utrzymują się kilka tygodni, a nawet miesięcy, pozostawiają blizny;
• opryszczkowe (Cooke’a) – wiele drobnych i bolesnych owrzodzeń na brzegu języka, w odrożnieniu od zmian w opryszczkowym zapaleniu jamy ustnej są to owrzodzenia bez pęcherzyka.

PRZYCZYNY ROZWOJU AFT

Przyczyny rozwoju aftoz nie są znane. Nie jest to zakażenie, ze zmian nie izoluje się wirusów. Ich występowanie opisuje sie jako uczynnienie wewnątrzkomórkowego zakażenia u osób podatnych. Czynnikiem wywoławczym może być zakażenie, uraz, ucisk, substancje chemiczne, pokarmy (zawierające gluten, kawa, czekolada, ziemniaki, ser, orzechy, owoce cytrusowe), niedobór żelaza, kwasu foliowego, witaminy B12, zaburzenia hormonalne. Obserwuje się występowanie rodzinne. W ostatnim czasie zwraca sie uwagę na immunologiczne tło choroby.

OBJAWY AFTOZ

Najczęstszą postacią aftoz jest aftowe nawrotowe zapalenie jamy ustnej (stomatitis aphthosa recurrens). Objawy choroby to piekący ból, zaburzenia połykania, często odczyn ze strony węzłów chłonnych (ich powiększenie i bolesność). Przeważnie brak podwyższonej temperatury ciała. Zmiany są małe, utrzymują się 7 – 10 dni, goją się bez pozostawienia blizn. Afty mają charakter nawrotowy, przerwy między nawrotami sa zróżnicowane od kilku dni do nawet kilku lat. Obserwuje się samoistne wyleczenie.

Inne postacie aftoz to zapalenie martwicze nawrotowe jamy ustnej, które występuje rzadziej, ale charakteryzuje się cięższym, dłuższym przebiegiem, a zmiany po wygojeniu pozostawiają ściagające blizny i wyprysk opryszczkowaty nawrotowy. Rzadko występujące aftozy to choroba Behçeta, w której poza nawrotowymi aftami w jamie ustnej, spotyka sie bolesne owrzodzenia na skórze genitaliów i objawy oczne oraz afty dwubiegunowe, gdzie owrzodzenia powstają w jamie ustnej i na narządach płciowych.

JAK POZBYĆ SIĘ AFTY

Ze względu na nieznaną etiologię brak leczenia przyczynowego. W leczeniu objawowym aftoz stosuje się przyżeganie azotanem srebra, pędzlowanie błękitem metylenowym, płukanie wodą utlenioną, kwasem bornym, chlorheksydyną. Zaleca się odpowiednią, niedrażniącą dietę oraz leczenie przeciwbólowe w razie potrzeby. Gojenie przyspieszają takie preparaty jak Solcoseryl czy Sachol. W przypadku nadkażenia bakteryjnego stosuje się dodatkowo antybiotykoterapię. W zapobieganiu nawrotom podaje się gammaglobuliny, witaminy z grupy B czy Levamisol.