RAK GARDŁA – RODZAJE, PRZYCZYNY, ROZPOZNANIE, LECZENIE
Dzieli się na trzy piętra: gardło górne (część nosowa gardła), gardło środkowe (część ustna gardła) i gardło dolne (część krtaniowa gardła). Omawiając nowotwory złośliwe gardła, należy znać ten podział, ponieważ w zależności od lokalizacji nowotwory mają odmienną charakterystykę. Ponadto inne są sposoby leczenia i rokowanie.
Gardło górne, inaczej zwane nosogardłem, położone jest do tyłu od jam nosa i do przodu od kręgosłupa szyjnego. Zlokalizowane w tym rejonie nowotwory złośliwe stanowią ok. 3% nowotworów występujących w obrębie głowy i szyi, są częstsze u mężczyzn w stosunku 3:1. Najczęściej rak gardła tego typu spotykany jest w Chinach, innych krajach Azji Południowo-Wschodniej, Afryce i Arktyce. Częstsze występowanie tych nowotworów w niektórych rejonach świata jest ściśle związane z czynnikami, które je wywołują. Czynniki zwiększające ryzyko to: dieta (wędzone i konserwowane solą ryby), czynniki środowiskowe (palenie papierosów, stosowanie olejku krotonowego), zakażenie wirusem Epsteina-Barr, czynniki genetyczne.
Najczęściej w nosogardle rozpoznaje się złośliwe nabłonkowe guzy, dzielą się one na: raki części nosowej gardła, gruczolakoraki brodawkowate części nosowej gardła oraz raki typów gruczołów ślinowych. We wczesnej postaci choroby guzy tej okolicy często pozostają bezobjawowe lub dają mało charakterysteczne objawy, dlatego też w dużym odsetku pierwszym objawem guza tego rejonu mogą być powiększone, niebolesne węzły chłonne szyjne (guz na szyi).
RAK GARDŁA – OBJAWY
Do najczęstszych objawów zgłaszanych przez chorych należą: jednostronna niedrożność nosa, nieżyt nosa, uczucie pełności i szum w uchu, jednostronny lub obustronny niedosłuch, wycieki z ucha, ból ucha, ból gardła, nietypowy ból twarzy i ból głowy. Rak gardła tej okolicy poprzez naciekanie podstawy czaszki i nerwów czaszkowych mogą powodować również liczne objawy neurologiczne. Objawy neurologiczne takie jak zaburzenia ruchomości podniebienia, języka, gałki ocznej czy neuralgia nerwu trójdzielnego. W diagnostyce istotną rolę odgrywa badanie palpacyjne gardła, endoskopia nosogardła, w trakcie której, po znieczuleniu miejscowym możliwe jest pobranie wycinków do badania histopatologicznego. Badania obrazowe (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), które pozwolą ocenić rozległość zmiany.
KLASYFIKACJA TNM
Celem określenia stopnia zaawansowania nowotworu stosuje się klasyfikację TNM. Klasyfikację TNM stosuje się w odniesieniu do wszystkich nowotworów głowy i szyi, również do omówionych dalej raków gardła środkowego i dolnego. Podstawową metodą leczenia jest radioterapia, w bardziej zaawansowanych przypadkach radioterapię kojarzy się z chemioterapią. Chirurgia nie ma w tych przypadkach szerokiego zastosowania. Rokowanie w rakach nosogardła w ostatnich latach znacznie się poprawiło, w zależności od stadium zaawansowania wynosi od ok. 95 do 70%.
Gardło środkowe, czyli część ustna gardła, obejmuje migdałki podniebienne, podniebienie miękkie, nasadę języka oraz tylną ścianę gardła. Nowotwory części ustnej gardła stanowią ok. 10% nowotworów głowy i szyi, częściej występują u mężczyzn. Czynnikami ryzyka rozwoju tego nowotworu są: palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, żucie tabaki, zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV), wirusem HIV, niedobór witaminy A, zła higiena. W 90% w tej lokalizacji stwierdza się raka płaskonabłonkowego, najczęściej rozwija sie w migdałku podniebiennym, następnie w nasadzie języka i podniebieniu miękkim.
OBJAWY RAKA NOSOGARDŁA
Podobnie jak w przypadku raka nosogardła, pierwszym objawem raka gardła środkowego może być guz na szyi, czyli powiększone węzły chłonne szyjne. Inne dolegliwości to: zaburzenia połykania, uczucie przeszkody w gardle, zaburzenia mowy, ból, szczękościsk. W diagnostyce poza podstawowym badaniem laryngologicznym, wykonuje się badanie palpacyjne, endoskopię, celem potwierdzenia procesu nowotworowego przeprowadza się badanie histopatologiczne wycinka ze zmiany, natomiast celem oceny rozleglości procesu, badania obrazowe takie jak: USG, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. Podstawową metodą leczenia jest chirurgia, obejmująca resekcję guza i techniki rekonstrukcyjne oraz dodatkowo radioterapia i chemioterapia. Rokowanie w raku gardła środkowego poprawia się, w ostatnim czasie odsetki przeżyć 5-letnich dla mniej zaawansowanych postaci wynoszą ok. 70%.
GARDŁO DOLNE
Gardło dolne, czyli część krtaniowa gardła, rozciąga się od poziomu trzonu kości gnykowej do poziomu VI kręgu szyjnego. Rak gardła dolnego stanowi 3-5% wszystkich raków głowy i szyi. Jest jednym z najgorzej rokujących nowotworów w obrębie narządów laryngologicznych, Ze względu na bezobjawowy przebieg, łatwe szerzenie się nowotworu i głębokie naciekanie. Dodatkowo gardło dolne ma bardzo bogate unaczynienie limfatyczne, co sprzyja rozwojowi wczesnych przerzutów do węzłów chłonnych.
Do czynników ryzyka rozwoju gardła dolnego należą: przewlekłe nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, starszy wiek, niedobory żywieniowe (dieta uboga w warzywa i owoce), substancje kancerogenne w produktach żywieniowych. Wczesne objawy raka gardła dolnego – zaburzenia połykania, krztuszenie się, uczucie przeszkody w gardle, są często przez pacjentów bagatelizowane. Powoduje to, iż nowotwory te wykrywane są w zaawansowanym stadium choroby. Do późnych objawów należy: długo utrzymująca się chrypka, ból przy połykaniu, krwioplucie, szczękościsk, cuchnienie z ust, znaczny spadek masy ciała, duszność.
WYKRYCIE RAKA GARDŁA DOLNEGO
Aby wykryć raka gardła dolnego należy przeprowadzić dokładne badanie przedmiotowe, z wykorzystaniem endoskopii (umożliwia pobranie wycinka), badanie palpacyjne układu chłonnego szyi, badania obrazowe (tomografię komputerową, rezonans magnetyczny, PET). Leczenie polega na operacyjnym usunięciu zmiany, układu chłonnego oraz odtworzeniu ciągłości przewodu pokarmowego z wykorzystaniem żołądka lub jelita. Dodatkowo w leczeniu stosuje się radioterapię i chemioterapię, najczęściej w sposób skojarzony z leczeniem operacyjnym. Ze względu na późną wykrywalność raka gardła dolnego rokowanie jest złe i wynosi ok. 20 %.
Z powyższych informacji wynika, iż rak gardła należy traktować jako trzy odrębne nowotwory. Ponieważ w zależności od umiejscowienia (gardło górne, środkowe czy dolne) dają inne objawy, mają zróżnicowany przebieg. Przede wszystkim inaczej się leczy i inaczej rokują. Zapraszamy na konsultacje do Naszych specjalistów UMÓW WIZYTĘ.