OCHRONA PRZED KLESZCZAMI

Kleszcze wakacje – obozy harcerskie, sportowe, survivalowe na Mazurach, w Bieszczadach lub Borach Tucholskich. Okolice cudne, ale czy nie występują tam kleszcze? Kiedyś kleszcze występowały głównie na nizinach, teraz spotyka się je nawet na obszarach położonych 1500 m n.p.m.

Istnieje obiegowa opinia, wg której kleszcze występują głównie na skraju lasu i łąki. To prawda, to ich ulubione miejsca „polowania”. Najczęściej występującym w tych miejscach kleszczem jest kleszcz pospolity. Najlepiej czuje się on w miejscach o dużej wilgotności, ale łatwo go spotkać na zwykłych ogrodowych trawnikach, w parkach czy na działkach. Jego kuzyn – kleszcz łąkowy też lubi wilgoć. Występuje głównie w okolicy jezior i bagien. Kleszcze lubią ciepło, ale nie gorąco (do 25°C), dobrze się czują w zacienionych i wilgotnych miejscach, nie lubią słońca. Ich największa aktywność ”łowiecka ” przypada na okres maj-czerwiec oraz wrzesień-październik, ale w związku z ociepleniem klimatu trwa ona nawet do listopada.

CO LUBIĄ KLESZCZE

Kleszcze są ślepe, ale za to rozpoznają ok. 40 zapachów. Wyczuwają zbliżającą się ofiarę po zapachu potu i dwutlenku wegla w wydychanym powietrzu nawet z odległości 20 metrów. Kleszcz – gdy znajdzie się na skórze – nie atakuje na oślep. Zaczyna szukać miejsc wilgotnych, z cienką skóra (najczęściej pod pachą, w pachwinie, pod kolanem czy na głowie – na granicy włosów). Podczas ukłucia kleszcz wprowadza substancję znieczulającą i dlatego nie czujemy momentu ukłucia. Może tak żerować kilka dni, popijając naszą krew i rosnąc nawet do 10-12mm. Coraz więcej kleszczy to nosiciele zarazków, w tym groźnych krętków boreliozy i wirusów zapalenia mózgu. Wirusy dostają się do naszego krwiobiegu już w momencie wkłucia się kleszcza, natomiast krętki nieco później – najwięcej przenika ich po 24 godzinach żerowania.

Niestety spacery po lesie to nie jedyne ryzyko boreliozy czy kleszczowego zapalenia mózgu. Wirusem zapalenia mózgu łatwo się też zarazić, pijąc mleko prosto od krowy czy kozy, na których żerowały zakażone kleszcze, jedząc masło lub ser z takiego mleka. Wirus jest odporny na działanie soków żołądkowych, natomiast ginie podczas pasteryzacji. Krętki boreliozy zaś mogą dostać się do krwi, gdy wydzielinę kleszcza wetrze się w drobną rankę na skórze. Dane epidemiologiczne nie są bardzo precyzyjne, ale w Polsce mówi się o ok. 10 tys. przypadków boreliozy rocznie.

KLESZCZE JAK SIĘ PRZED NIMI UCHRONIĆ

Na szczęście nie jesteśmy zupełnie bezbronni w walce z tym podstępnym przeciwnikiem:
1. Znając godziny największej aktywności kleszczy na wycieczki do lasu wybieramy się w godzinach okołopołudniowych.
2. Unikamy pogranicza lasów i łąk
3. Odpowiednie ubranie to długie spodnie, bluzka z długim rękawem i nakrycie głowy. Ubrania powinny być jasne – nie dlatego, że kleszcze nie lubią jasnych kolorów, ale żeby łatwiej je zauważyć. Możliwe natomiast, że kleszcze preferują tkaniny naturalne (np. bawełnę), a unikają syntetycznych.
4. Po powrocie do domu należy wziąć prysznic i dokładnie obejrzeć całe ciało.
5. Po znalezieniu kleszcza należy uchwycić go pęsetą tuż przy skórze i ruchem lekko obrotowym energicznie pociągnąć do góry. Miejsce ukłucia starannie zdezynfekować i obserwować: – czy w ciągu 2–3 tygodni nie wystąpią objawy przypominające grypę (gorączka do 38°C, bóle mięśni, głowy, stawów, żołądka), które mogą świadczyć o zakażeniu kleszczowym zapaleniem mózgu. Należy wtedy szybko szukać pomocy lekarskiej; – czy w ciągu 1–5 tygodni nie pojawi się rumień (pojawia się najwyżej w połowie przypadków). Jeżeli tak, należy zgłosić się do lekarza – konieczna jest kuracja antybiotykowa.
6. Należy pamiętać, że preparaty kosmetyczne chronią przed kleszczami tylko do pewnego stopnia i przez ograniczony czas.

WARTO SIĘ ZASZCZEPIĆ

Jedyną obroną przed boreliozą jest nasza rozwaga, wiedza na temat kleszczy i ostrożność. Natomiast przed kleszczowym zapaleniem mózgu chroni szczepionka. Podaje się ją w trzech dawkach – drugą przyjmuje się 14 dni po pierwszej, a trzecią po 12 miesiącach. Już druga dawka chroni przed wirusem.Masz pytania, wątpliwości – zadzwoń, chętnie odpowiemy na wszelkie pytania. UMÓW WIZYTĘ

Jeśli nie wystąpią żadne objawy a chcemy przekonać się czy nie jesteśmy zakażeni boreliozą należy przeprowadzić diagnostykę w tym kierunku:
– test Elisa na p/ciała przeciwko krętkom (może być fałszywie dodatni)
– test metodą Western blot, który wykrywa antygen krętka
– badanie PCR, które wykrywa materiał genetyczny bakterii