Jak objawia otoskleroza?

Wiele wspólnego z popularnym terminem skleroza, który wskazuje na problemy z pamięcią. Nazwa ta pochodzi z Greki, jest to połączenie słów- oto znaczy ucho i scler-o znaczące twardy. Zatem otoskleroza to nic innego jak zaburzenie we wzroście błędnika kostnego, to jest kości otaczającej ucho wewnętrzne, w którym znajduje się narząd słuchu i równowagi. Najczęstszą lokalizacją zmian jest okolica okienka owalnego (unieruchomienie strzemiączka, jednej z kosteczek słuchowych, w okienku ucha wewnętrznego), ale dotyczyć też może pozostałych kosteczek słuchowych: młoteczka i kowadełka oraz okienka okrągłego.

JAKI TO MA ZWIĄZEK Z POGORSZENIEM SŁYSZENIA?

Dźwięk, który dochodzi do naszych uszu płynie przewodem słuchowym zewnętrznym i dociera do błony bębenkowej. Wprowadzając ją w drgania rozpoczyna kaskadę przesyłającą sygnał dźwiękowy dalej: na kosteczki słuchowe, płyn wypełniający ślimaka, aż w końcu receptory słuchowe, które przesyłają sygnał nerwem słuchowym do mózgu. Gdy ostatnia kosteczka słuchowa to jest strzemiączko zostanie unieruchomiona (przez kostny zrost z resztą kosteczek), sygnał nie jest przekazywany dalej i przestajemy słyszeć.
Głównym objawem otosklerozy jest niedosłuch, który w zależności od lokalizacji ogniska otosklerotycznego może mieć charakter przewodzeniowy w 80% przypadków- kiedy zaburzone jest przekazywanie do receptorów słuchowych. Natomiast niedosłuch odbiorczy (5%) stwierdzamy, gdy uszkodzone są receptory przekształcające drgania w dźwięki i nerw przewodzący sygnał do mózgu. Możliwy jest też niedosłuch łączący oba mechanizmy i stanowi on zaburzenie u 15% pacjentów.

CZY TO MOŻE MNIE DOTYCZYĆ?

OTOSKLEROZA to choroba ucha środkowego. Chociaż powszechnie jest prawie nieznana, rozpoznaje się ją u prawie 10 proc. osób badanych z powodu niedosłuchu. Stanowi poważny problem społeczny: atakuje ludzi między 15 a 40 rokiem życia. Może doprowadzić do całkowitej głuchoty. Otoskleroza sama nie minie. Potrzebna jest pomoc chirurga.

OTOSKLEROZA PRZYCZYNY

Kliniczna, czyli objawowa otoskleroza występuje powszechnie wśród rasy białej (0,3-1%), rzadziej czarnej i sporadycznie żółtej. Ubytek słuchu pojawia się między 15 a 40 rokiem życia, a kobiety chorują częściej od mężczyzn – stanowią ok. 66% pacjentów. W 70% przypadków choroba dotycząca obu uszu. Poniżej przedstawiliśmy czynniki ryzyka.

CO MOŻE POWODOWAĆ OTOSKLEROZĘ? Przyczyny choroby…

• dziedziczne występowanie: prawdopodobieństwo odziedziczenia choroby po rodzicu z klinicznymi objawami wynosi ok. 20%,
• zaburzenia hormonalne: u około 50% pacjentek zaobserwowano pogorszenie choroby w czasie ciąży. Możliwe, że jest za to odpowiedzialny podwyższony poziom estrogenu,
• Zakażenie wirusem odry. U chorych z otosklerozą znaleziono podwyższone stężenie immunoglobulin przeciwko wirusowi odry, a w ogniskach otosklerotycznych struktury podobne do tego wirusa,
• zaburzenia autoimmunologiczne (zaburzające reakcje układu odpornościowego).

JAKIE SĄ OBJAWY OTOSKLEROZY?

Niedosłuch jest najczęstszym objawem otosklerozy a upośledzenie słuchu postępuje wolno, na przestrzeni lat. W 70% otoskleroza występuje obustronnie, ale zwykle utrata słuchu występuje niesymetrycznie. Inne objawy to uporczywe szumy uszne, zazwyczaj o niskiej częstotliwości, zawroty głowy i zaburzenia równowagi.

OTOSKLEROZA ROZPOZNANIE

Poza typowymi objawami, zgłaszanymi przez pacjenta, laryngolog może chorobę podejrzewać na podstawie dodatniego wywiadu rodzinnego (niedosłuch, który pojawił się w młodym wieku u rodziców, rodzeństwa lub innych krewnych). Badanie laryngologiczne pacjenta, a w szczególności otoskopia (wziernikowanie uszu) jest prawidłowe, niekiedy może być obecny objaw Schwartza (przeświecanie czerwonej błony wzgórka przez błonę bębenkową). Można wkleić zdjęcie objawu Schwartza, albo badania wnętrza ucha.

JAK RÓŻNICOWAĆ NIEDOSŁUCH PRZEWODZENIOWY I ODBIORCZY?

Laryngolodzy i specjalizujący się w problemach ze słuchem audiolodzy mają wiele narzędzi pozwalających postawić ostateczną diagnozę. Im też najlepiej pozostawić interpretację wyników. Przy rozpoznaniu pomocne są choćby najprostsze próby stroikowe, wykonywane przy użyciu wprowadzonego w drgania kamertonu. Nieprawidłowy wynik próby Webera oraz negatywna próba Rinnego będą świadczyły o zaburzeniach przewodnictwa powietrznego, czyli niedosłuchu typu przewodzeniowego. Próba Gellé’go, określająca ruchomość strzemiączka w okienku owalnym, jest patologiczna.

OTOSKLEROZA LECZENIE – BADANIA AUDIOMETRYCZNE

Badania słuchu wykorzystywane w diagnostyce, obejmują audiometrię tonalną i impedancyjną. Audiometria tonalna zwykle wykazuje niedosłuch typu przewodzeniowego, a czasami, w zależności od stadium choroby, niedosłuch mieszany, lub rzadko odbiorczy. Na czym ona polega? Pacjent zamykany jest w specjalnym wyciszonym pokoju, gdzie dostaje jeszcze tak zwany „przycisk odpowiedzi” W słuchawkach założonych na uszy odtwarzane są dźwięki o określonym natężeniu i częstotliwości. Pacjent ma za zadanie wskazanie, kiedy słyszy jakikolwiek dźwięk, a następnie badający zmniejsza głośność i sprawdza się jaki jest najcichszy ton słyszany przez badanego. W audiogramach (graficzny wynik audiometrii tonalnej) gdzie u chorych z otosklerozą często występuje załamek Carharta. Audiometria impedancyjna jest z reguły prawidłowa, gdyż bada ona napięcie błony bębenkowej i ruchomość mięśnia strzemiączkowego (poruszającego strzemiączkiem). Wynika to z braku wpływu otosklerozy na ciśnienie wewnątrz jamy bębenkowej. Z powodu unieruchomienia strzemiączka zniesiony jest natomiast odruch strzemiączkowy (naturalny efekt obronny przed dźwiękami o zbyt dużym natężeniu).

CZY JEST NADZIEJA NA POPRAWĘ SŁUCHU?

Jakie są sposoby leczenia otosklerozy?Dzięki rozwojowi mikrochirurgii ucha, obecnie można zaproponować choremu z otosklerozą leczenie operacyjne. W otosklerozie używa się najczęściej dwóch technik operacyjnych: stapedektomii i stapedotomii. Zabieg może być przeprowadzony zarówno w znieczuleniu ogólnym jak i miejscowym. Zaletą znieczulenia miejscowego jest natychmiastowa, śródoperacyjna ocena poprawy słuchu przez pacjenta. W obu przypadkach do ucha środkowego wprowadza się protezkę w miejsce częściowo (stapedotomia) lub całkowicie (stapedektomia) usuniętego strzemiączka. W obu typach operacji wykorzystuje się te same typy protezek. Chirurgiczne leczenie otosklerozy można wykonać w obu uszach, odstęp między zabiegami powinien wynosić co najmniej 6 miesięcy, ale zalecana jest przerwa 12-miesięczna.

JAKIEGO EFEKTU MOGĘ SIĘ SPODZIEWAĆ PO STAPEDEKTOMI?

Czy możliwe jest całkowite wyleczenie otosklerozy? Po powrocie do domu, pacjent powinien spać na nieoperowanym uchu, czasem przepisywane są mu antybiotyki, które mają zapobiec zakażeniu. Przez kilka dni, mogą być odczuwane nudności, zawroty głowy. Ponadto dodatkowo możliwe są zmiany w odczuwaniu smaków, ale zmiany te powinny szybko wrócić do normy. Ponadto, pacjenci powinni przez jakiś czas powstrzymywać się od kąpieli w basenach czy energicznego dmuchania nosa. Na początku poprawa nie jest odczuwalna, gdyż w uchu znajduje się opatrunek, jednak po jego zdjęciu (po 1-3 tygodniach odbywa się kontrola lekarska po operacji ) można się cieszyć lepszym słuchem.

SZTUCZNY ŚLIMAK?

W przypadku zaawansowanej otosklerozy z głębokim niedosłuchem odbiorczym i brakiem korzyści ze stosowania aparatu słuchowego poprawę słyszenia można uzyskać poprzez wszczepienie implantu ślimakowego.

FARMAKOTERAPIA

Leczenie zachowawcze (czyli farmakoterapia) obejmuje podawanie preparatów fluoru, którego działanie polega na hamowaniu przekształcania prawidłowej kości w kość sklerotyczną. W Polsce dostępny jest fluorek sodu w postaci tabletek – Fluossen. Z powodu braku badań dowodzących skuteczności tej metody, leczenie fluorem nie jest obecnie rekomendowane. Alternatywnym sposobem leczenia jest dopasowanie aparatu słuchowego, są one bardzo skuteczne w początkowym okresie choroby. Masz pytania, wątpliwości – zadzwoń, chętnie odpowiemy na wszelkie pytania. UMÓW WIZYTĘ