BEZDECH SENNY

Bezdech senny jest częstym problemem społecznym, występującym zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Sam termin „bezdech senny” oznacza przerwę w oddychaniu podczas snu trwającą minimum 10 sekund. Tak naprawdę stanowi on jednak zespół objawów wynikających z niedotlenienia wskutek chwilowych przerw w oddychaniu podczas snu. W efekcie może prowadzić do zaburzeń zachowania, a także zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego.

Zjawisko to ma podłoże obturacyjne, centralne lub mieszane (jest to zarazem podstawowa klasyfikacja problemu). Bezdech obturacyjny stanowi ponad 95% przypadków i jest to efekt nawracających epizodów częściowego lub całkowitego zaburzenia drożności górnych dróg oddechowych (problem zlokalizowany w obszarze nosa i gardła) podczas snu, co prowadzi to nieprawidłowej wentylacji i zaburza wzorzec snu. Bezdech centralny z kolei wynika z chwilowego wstrzymania przekazu impulsu nerwowego z mózgu do mięśni odpowiadających za oddychanie. Dochodzi wówczas wstrzymania ruchów oddechowych klatki piersiowej i brzucha, co w rezultacie prowadzi do zatrzymania przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Główny punkt zainteresowania laryngologów stanowi grupa bezdechów obturacyjnych, gdyż odpowiednie interwencje zabiegowe mogą prowadzić do zniwelowania bądź zmniejszenia nasilenia problemu.

Diagnostyka

• badanie fiberoskopowe nosogardła i gardła środkowego- poszukiwanie przyczyny bezdechu obturacyjnego
• złoty standard – badanie polisomnograficzne- kompleksowa ocena wzorca snu na podstawie wielu różnych parametrów (saturacja, ruchy oddechowe, czynność serca/EKG, EEG- ocena czynności mózgu, EMG- ocena czynności mięśni, EOG-zapis ruchu gałek ocznych)
• nocny pomiar saturacji – ocena przybliżona, nie wskazuje na etiologię, ale za to pozwala potwierdzić obecność bezdechów/spadków saturacji
• DISE (Drug-induced sleep endoscopy) – ocena fiberoskopowa nosogardła i gardła środkowego w trakcie snu indukowanego farmakologicznie, co pozwala na poszukiwanie przyczyny obturacji w warunkach zbliżonych do snu fizjologicznego
• skala senności Epworth- kwestionariusz do samodzielnej oceny (ocena prawdopodobieństwa występowania problemu, a zarazem ocena wskazań do kontaktu ze specjalistą)

Wpływ bezdechu sennego na codzienne funkcjonowanie wynika w dużej mierze z nieefektywnego odpoczynku w trakcie snu i może prowadzić do poniższych objawów:

• nadmierna senność w ciągu dnia, w tym drzemki i nieświadome zapadanie w sen,
• uczucie zmęczenia w ciągu dnia,
• poranne bóle głowy,
• problemy z koncentracją,
• u dzieci czasami także nadaktywność, zaburzenia zachowania.

Metody leczenia

• dieta i inne metody postępowania behawioralnego (rzucenie palenia, unikanie alkoholu, unikanie środków nasennych)
• metody ułożeniowe- układanie w pozycji o najmniejszym ryzyku wywołania bezdechu (jeśli możliwe)
• leczenie przyczynowe nieżytów w obrębie górnych dróg oddechowych (np. leki p/alergiczne, sterydy donosowe, odczulanie, unikanie alergenów)
• aparaty zapewniające dodatnie ciśnienie oddechowe, np. BiPAP, CPAP (czyli tzw. „maseczki” wspomagające oddychanie w trakcie snu)
• leczenie ortodontyczne i ortognatyczne
• laryngologiczne leczenie zabiegowe: Adenotomia/Adenotonsillotomia, Tonsillektomia, palatouvuloplastyka lub inne plastyki w obrębie gardł, Septoplastyka
• opieka internistyczna