Perlaka można określić jako guz wypełniający przestrzeń ucha środkowego i wyrostka sutkowego. Składa się on z torebki, którą tworzy nabłonek wielowarstwowy płaski i wypełniony jest złogami keratyny, złuszczonym nabłonkiem i kryształami cholesterolu. Nazwa ma związek z makroskopowym wyglądem tego tworu, przypominającym perłę. Cechami charakterystycznymi perlaka jest jego rozprężający wzrost i zdolność niszczenia sąsiadującej tkanki kostnej. To powoduje, że przewlekłe perlakowe zapalenie ucha środkowego grozi niebezpiecznymi powikłaniami.
PERLAK – OBJAWY
Perlaki dzieli się na wrodzone, rzadko występujące i nabyte. Przewlekłe perlakowe zapalenie ucha środkowego typu nabytego może wystąpić w każdym wieku, u obu płci. W wywiadzie osoby z tego typu zapaleniem występowały częste infekcje górnych dróg oddechowych, zapalenia uszu, problem wysiękowego zapalenia ucha w dzieciństwie. Perlak może również rozwinąć się o osób, które doznały urazu ucha i mają przetrwałą perforację błony bębenkowej.
Typowymi objawami perlaka są stałe lub nawracające cuchnące wycieki z ucha, stopniowe pogarszanie słuchu o typie przewodzeniowym. Ze względu na długoletni przebieg choroby i brak w początkowym jej okresie dolegliwości bólowych, pacjenci często lekceważą swoje dolegliwości i zgłaszają się do laryngologa w momencie zaostrzenia choroby lub pojawienia się powikłań.
Powikłania jakie daje przewlekłe perlakowe zapalenie ucha środkowego wiążą się, o czym wcześniej wspomniano, ze zdolnością niszczenia kości i rozszerzaniem się stanu zapalnego poza granice ucha środkowego i wyrostka sutkowego, zalicza się do nich: zapalenie wyrostka sutkowego, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie błędnika (narządu równowagi) czy porażenie nerwu twarzowego. Objawy jakie mogą sugerować powikłania perlaka to silny ból głowy, zawroty głowy, wymioty, odstawanie i zaczerwienienie małżowiny usznej, asymetria twarzy o różnym nasileniu.
Pacjenci z długotrwałymi, nieleczącymi się wyciekami z ucha i postępującym niedosłuchem powinni zostać skonsultowni przez laryngologa, najlepiej w ośrodku z dużym doświadczeniem otologicznym (diagnozującym i operującym schorzenia ucha).
Diagnozując chorego z długotrwałym wyciekiem z ucha należy dokładnie zebrać wywiad dotyczący okresu dzieciństwa, początków dolegliwości, ewentualnych urazów okolicy skroniowej. W badaniu laryngologicznym w zależności od stanu miejscowego można stwierdzić obfitą, gęstą treść ropną, zmiany o typie ziarniny, polipów lub przy suchym uchu masy perlaka ze zniszczeniem prawidłowych struktur ucha. Badaniem obrazowym, które pozwala na ocenę rozległości zmian zapalnych i podjęciu decyzji o sposobie leczenia jest tomografia komputerowa kości skroniowych.
PERLAKOWE ZAPALENIE UCHA ŚRODKOWEGO
Planowanie leczenia perlaka zależy od stanu miejscowego pacjenta i istniejących powikłań, natomiast w każdym przypadku leczenie perlaka jest leczeniem operacyjnym. Pacjenci z powikłaniami wymagają pilnej operacji, ze względu na poważne zagrożenie zdrowia zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych czy ropniem mózgu. Pacjentom u których nie doszło do powikłań planujemy zabieg w zależności od stanu miejscowego ucha. Pacjenci z aktywnym wyciekiem wymagają wstępnego leczenia miejscowego, polegającego na stosowaniu kropli do ucha i systematycznym mechanicznym oczyszczaniu ucha. Pacjenci bez wycieku (z tzw „suchym uchem”), mogą być operowani bez wstępnego leczenia. Chorzy z rozpoznanym perlakiem wymagają również przed leczeniem operacyjnym wyeliminowania przyczyn upośledzających drożność trąbki słuchowej takich jak skrzywienie przegrody nosa, przewlekłe zapalenie zatok, guz nosogardła, czy przerost migdałka gardłowego u dzieci. Zakres zabiegu i ryzyko wystąpienia powikłań są omawiane indywidualnie. Po zabiegu chorzy wymagają długotrwałej opieki, stąd też bardzo istotne jest zgłaszanie się na wizyty kontrolne.
Pacjent z przewlekłym perlakowym zapaleniem ucha środkowego wymaga kompleksowej opieki, dlatego też powinien być leczony w ośrodku z dużym doświadczeniem w tej dziedzinie.
