Porażenie fałdu głosowego

Porażenie fałdu głosowego – jeżeli pacjent odczuwa duszność, jednym z ostatnich myśli zarówno lekarza jak i samego chorego jest przyczyna związana ze strunami głosowymi. Jako pierwsze zazwyczaj rozważane są problemy najczęściej spotykane w praktyce lekarskiej: kardiologiczne, stres, choroby płuc, alergie a nawet anafilaksja. Rozważa się równiej przyczynę neurologiczną i laryngologiczną, gdzie nierzadko znajdujemy rozwiązanie medycznej zagadki.

Co to są fałdy głosowe?

Fałdy głosowe, zwane też strunami głosowymi, stanowią integralną część krtani, która spełnia trzy ważne funkcje:

• oddechową,
• fonacyjną (wytwarzanie głosu),
• obronną (zamykanie dróg oddechowych przy połykaniu, oczyszczanie),

Na tym filmie można zobaczyć pracujące fałdy głosowe

Porażenie fałdu głosowego – co to znaczy?

Porażone fałdy głosowe zamykają lub zwężają wejście do krtani. W zależności od stopnia nasilenia, porażenie strun głosowych może objawiać się zarówno ostrą, od razu zagrażającą życiu dusznością spoczynkową, jak i dusznością pojawiającą się po dużym wysiłku. Wywołuje też niewielkie zaburzenia głosu pod postacią chrypki lub bezgłosu, wszystko to zależy od rodzaju porażenia. Pamiętaj, jeżeli występuje u ciebie duża duszność, zgłoś się do Szpitalnego Oddziału Ratunkowego. W przypadku dużego zmniejszenia szpary głośni może być wymagane wykonanie tracheotomii- to jest nacięcia chrząstki i otwarcia przedniej ściany tchawicy, by umożliwić swobodne oddychanie.

Kiedy konsultować swoje objawy u specjalisty?

Ponieważ problem może się nasilać, nawet te łagodne dolegliwości, jeśli utrzymują się ponad dwa tygodnie, trzeba skonsultować u specjalisty (foniatry lub laryngologa). Istotne jest także ustalenie samego źródła porażenia. Porażenia możemy podzielić na te ośrodkowe, do których dochodzi w ośrodkowym układzie nerwowym (w tym i nerwy czaszkowe), oraz obwodowe -porażenia nerwów poza ośrodkowym układem nerwowym.

ośrodkowe porażenie fałdu głosowego

W ośrodkowym porażeniu fałdów głosowych zazwyczaj są obecne również inne objawy, wynikające z uszkodzenia większej ilości nerwów czaszkowych lub obszarów mózgu. W badaniu krtani rzadko stwierdza się unieruchomienie fałdów głosowych, a częściej zaburzenia pod postacią drżenia czy spowolnienia ruchów fałdów głosowych.

Porażenie obwodowe

Częściej obserwujemy unieruchomienie fałdów głosowych. Objawy zależą od ustawienia fałdów głosowych oraz czy jest to porażenie jednostronne czy obustronne. Możliwe są 2 ustawienia: Przy ustawieniu fałdów w pozycji pośrodkowej w porażeniu obustronnym (bardzo wąska szpara głośni) objawem dominującym będzie duszność, natomiast funkcja fonacyjna będzie zachowana. Przy ustawieniu w pozycji pośredniej (odwiedzenie do połowy) głos będzie matowy, zmieniający barwę i wysokość, zawierający szmery, ale nie będziemy obserwować duszności lub wystąpi jedynie przy wysiłku.

Kiedy może dojść do porażenia fałdu głosowego?

Najczęstszą przyczyną porażenia nerwów krtaniowych o charakterze urazowym jest operacja gruczołu tarczowego z powodu wola tarczycy lub raka, chociaż może też wystąpić po urazach komunikacyjnych, operacjach serca, naczyń szyjnych, płuc, przytarczyc, guzów szyi, tchawicy oraz po urazach intubacyjnych. Przyczyny nieurazowe obejmują: patologię układu oddechowego (gruźlica, nowotwory, powiększone węzły chłonne), infekcje wirusowe (półpasiec, grypa), nowotwory przełyku, tchawicy i oskrzeli, tętniak aorty, tętniak tętnicy podobojczykowej, przerost mięśnia sercowego, choroby śródpiersia. Do porażenia fałdu głosowego może także dojść w wyniku zaburzeń naczyniowych, procesów zapalnych lub toksycznych w ośrodkowym układzie nerwowym, guzów mózgu, stwardnienia rozsianego, jamistości rdzenia.

Jak rozpoznać porażenie fałdu głosowego?

Oczywiście wizyta u lekarza specjalisty jest konieczna, dodatkowo warto skonsultować się z lekarzem neurologiem, ze względu na przyczynę neurologiczną porażeń. Bardzo ważne jest, żeby przypomnieć sobie w jakich okolicznościach zaczęły pojawiać się objawy, jak długo trwają i czy ich natężenie spada czy rośnie. Jeżeli w tym czasie braliśmy leki, przechodziliśmy infekcję, doszło do urazu bądź byliśmy po operacji warto powiedzieć o tym lekarzowi, gdyż to może pomóc w rozpoznaniu przyczyny dolegliwości.
Lekarz, po zebraniu wywiadu zbada krtań. Może do tego wykorzystać badania:

• za pomocą lusterka krtaniowego (laryngoskopia pośrednia),
• badań endoskopowych (laryngoskopia bezpośrednia, fiberoskopia, videostroboskopia),
• badań obrazowych (badanie radiologiczne, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny).

Leczenie

Porażenie fałdu głosowego może być leczone wieloma metodami. Jeżeli leczenie rozpocznie się odpowiednio szybko aż 50-60% pacjentów może zostać całkowicie wyleczonych, u reszty rehabilitacja i terapia pozwalają przynieść zadowalającą funkcję krtani. Jakim leczeniem dysponujemy przy porażonych fałdach głosowych?
Farmakoterapia powinna zawierać środki:

• przeciwzapalne (niesteroidowe leki przeciwzapalne),
• przeciwobrzękowe (kortykosteroidy ogólnie i miejscowo),
• preparaty stymulujące przekaźnictwo nerwowe, jak witaminy z grupy B.

Ważne jest wyrównanie zaburzeń elektrolitowych (zwłaszcza kontrola prawidłowego stężenia wapnia po operacjach tarczycy). Fizykoterapia ma na celu przyspieszenie regeneracji uszkodzonego nerwu. Stosuje się:

• jonoforezy (za pomocą prądu elektrycznego możemy zwiększyć wchłanianie się leków)
• galwanizację (przepływ prądu przez tkanki, co prowadzi do zwiększenia metabolizmu i lepszego ukrwienia tkanek)
• elektrostymulację jedno- lub obustronną (porażenie nerwów prądem elektrycznym, co ma wywołać ich pobudzenie i powrót do swoich funkcji)
• diatermię (podgrzanie tkanek za pomocą pola elektrycznego lub pola magnetycznego)

Terapia manualna na krtani (dobrana i przeprowadzana przez lekarza foniatrę). Jeżeli po 6-12 miesiącach od porażenia leczenie nie przynosi zadowalających efektów można pacjenta zakwalifikować do leczenia operacyjnego.

Tracheotomia

Obustronne porażenie fałdów głosowych może predysponować do tracheotomii, by umożliwić pacjentowi oddychanie. Stosuje się także zabiegi poszerzające szparę głośni (endoskopowe odwiedzenie i podwiązanie fałdu głosowego, usunięcie częściowe lub całkowite fałdu głosowego).

A może stymulator?

Naukowcy z Tennessee, w USA wszczepili już 16 lat temu pierwszy elektrycznym stymulator fałdów głosowych IPG. Daje on nadzieję pacjentom, którzy cierpią na porażenie tych mięśni w wyniku komplikacji po operacjach, udaru, porażenia mózgowego, stwardnienia rozsianego czy choroby Parkinsona. Mechanizm działania tworzonego stymulatora polega na generowaniu bodźców elektrycznych, które powodują odnowienie utraconego połączenia nerwowego a w rezultacie pozwalają na samodzielne oddychanie i połykanie.

Implanty

Ponadto trwają prace nad implantami fałdów głosowych, które są wszczepiane do krtani i zastępują porażone struny. Jednakże 25% pacjentów, którzy zostali poddani operacji musieli być poddani ponownemu zabiegowi, który poprawiał położenie implantu i jego funkcję. Obecnie, bada się programy komputerowe, które wykorzystując technikę 3D znajdowałyby optymalne miejsce do wykonania operacji, pozwoliłoby też wykonać idealny implant dla indywidualnego pacjenta.

Co robić po zakończonym leczeniu?

Przede wszystkim należy zgłaszać się na regularne wizyty po operacji- co miesiąc przez pierwsze pół roku, do 12 miesięcy co 3 miesiące, przez kolejne 3 lata co pół roku, a potem już tylko co rok. Bardzo ważne jest też stosowanie się do zaleceń lekarza.

Zobacz także:
Badanie poligraficzne
Badania słuchu
Centralne testy słuchowe
Chrapanie
Leczenie chrapania
Fiberoskopia
Operacje zatok FESS
Przycięcie migdałków podniebiennych
Wycięcie migdałków
Brodawczaki krtani
Rak krtani
Szumy uszne
Krzywa przegroda nosowa