PoliGRAFIA DOMOWA Warszawa

Najprostszym i najbardziej wiarygodnym sposobem sprawdzenia czy pacjent cierpi na Zaburzenie Oddychania Podczas Snu (ZOPS) jest proste, stosunkowo tanie i możliwe do wykonania w domu pacjenta, badanie poligraficzne. Polega ono na całonocnej rejestracji saturacji (nasycenia) krwi tlenem, tętna, EKG, ruchów oddechowych i innych podstawowych parametrów organizmu. Analiza parametrów pozwala na stwierdzenie czy pacjent jest zagrożony chorobą i czy wymaga dalszych badań i leczenia.

Charakterystyczną cechą Zaburzeń Oddychania Podczas Snu, które możemy nazwać również dusznością nieuświadomioną, jest znaczne utrudnienie lub brak przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe w czasie snu pacjenta. Skrajnym i najbardziej zaawansowanym przypadkiem ZOPS jest Zespół Snu z Bezdechami (ZSzB, sleep apnea, syndromy – SAS). Konsekwencją tych anomalii jest niedotlenienie organizmu, co najdobitniej ujawnia pomiar saturacji krwi. Pacjent z ZOPS każdej nocy ma spłycony oddech bądź całkowicie przestaje oddychać w wyniku obturacji górnych dróg oddechowych lub braku aktywności napędu oddechowego, wysycenie tlenem krwi tętniczej spada wówczas do wartości nawet poniżej 50%, a serce naprzemiennie zmienia swój rytm.

PoliGRAFIA DOMOWA – na czym polega badanie

Badanie poligraficzne wykonuje się przy pomocy InfoSCAN MED-300, który jest małym, prostym w obsłudze aparatem rejestrującym o bardzo dużej pamięci i czasie działania. Pozwala on na ciągłą rejestrację saturacji krwi (SaO2) ,tętna (wraz z zapisem fali tętna), krzywej tętna, EKG, ruchów oddechowych klatki piersiowej i przepony, przepływu powietrza przez usta i nos, położenia ciała, aktywności ruchowej w czasie snu. Po założeniu czujników i włączeniu aparatu, dane są zapisywane co sekundę do pamięci. Cechą szczególną tego aparatu jest rejestracja tzw. „fali tętna” czyli wykresu pracy serca pompującego krew do tętnic. Dane rejestrowane w czasie snu pacjenta poprzez wbudowany modem GSM/GPRS przekazywane są na bieżąco do serwera centralnego.

Przebieg badania

Analiza jest wykonywana po przeniesieniu danych do komputera przy pomocy programu komputerowego. Pozwala on na przejrzenie całego zapisu, określenie współczynników desaturacji i rozkładów wartości w czasie badania. Wynik badania można wydrukować do dokumentacji medycznej.

Wykorzystujemy w diagnostyce jeden z najbardziej zaawansowanych programów do analizy danych z badań nocnych. Wykorzystuje on skomplikowane algorytmy pozwalające na ocenę występowania bezdechów i pozwalające na podjęcie decyzji czy wymagane są dalsze badania w klinice z użyciem poligrafii oraz leczenie. W przypadku potrzeby dalszych badań, pacjent otrzymuje skierowanie na badanie poligraficzne w specjalistycznej klinice laryngologicznej.

Urządzenie współpracuje z Platformą MEDium24 dostępną dla klinik/lekarzy korzystających z Rejestratora.

Diagnostyka i leczenie Zaburzeń Oddychania Podczas Snu (ZOPS) – poliGRAFIA DOMOWA warszawa

Diagnostyka i leczenie Zaburzeń Oddychania Podczas Snu (ZOPS) jest stosunkowo młodą i dynamicznie rozwijającą się dziedziną wiedzy. Charakterystyczną cechą tych zaburzeń, które możemy nazwać również dusznością nieuświadomioną, jest znaczne utrudnienie lub brak przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe w czasie snu pacjenta. Skrajnym i najbardziej zaawansowanym przypadkiem ZOPS jest Zespół Snu z Bezdechami (ZSzB, sleep apnea syndromy – SAS).

Konsekwencją tych anomalii jest niedotlenienie organizmu, co najdobitniej ujawnia pomiar saturacji krwi. Pacjent z ZOPS każdej nocy ma spłycony oddech bądź całkowicie przestaje oddychać w wyniku obturacji górnych dróg oddechowych lub braku aktywności napędu oddechowego, wysycenie tlenem krwi tętniczej spada wówczas do wartości nawet poniżej 50%, a serce naprzemiennie zmienia swój rytm. W nomenklaturze medycznej przyjęło się wszelkie zaburzenia oddychania podczas snu określać mianem Zespołu Snu z Bezdechami (ZSzB, SAS – sleep apnea syndromy), pomimo tego, że tzw. bezdech ma miejsce tylko w przypadku całkowitego braku przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Stąd w dalszej części tekstu pojęcia ZSzB i ZOPS będą używane wymiennie, natomiast pojęcie „bezdech” będzie dotyczyło wyłącznie całkowitego braku przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe.

Bezdech senny

Zespół Snu z Bezdechami (ZSzB, SAS, sleep apnea syndromy), a szczególnie jego postać obturacyjna to problem dotyczący przynajmniej 2% kobiet i 4 % mężczyzn, a jego występowanie w populacji wciąż rośnie. Mimo dość powszechnego występowania, szczególnie w wysoko cywilizowanych społeczeństwach zarówno jego symptomatologia jak i podłoże nie są do końca wyjaśnione. ZSzB jest definiowany jako zaburzenie oddychania podczas snu, które charakteryzuje się występowaniem bezdechów bądź spłyceń oddychania (hypopnea) o jednostkowym czasie trwania nie krótszym niż 10 sekund, z towarzyszącymi im spadkami wysycenia tlenem krwi tętniczej o minimum 4%, pojawiającymi się przynajmniej 5–krotnie w ciągu godziny podczas 6-godzinnego snu. Spłycenie oddychania jest osłabieniem oddechu czyli zmniejszeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe o przynajmniej 30-50%.

Rozróżniamy następujące typy ZSzB:

• centralny – brak lub ograniczenie przepływu powietrza przez górne drogi oddechowe w wyniku upośledzenia lub zaniku napędu oddechowego (mięśnie przepony i klatki piersiowej nie poruszają się).
• obturacyjny (niekiedy zwany obwodowym – OSAS) – całkowite lub częściowe zamknięcie światła górnych dróg oddechowych przy zachowanym napędzie oddechowym. Ruchy przepony i innych mięśni oddechowych są zachowane, obserwuje się tzw. paradoksalne ruchy oddechowe brzucha i klatki piersiowej.
• mieszany – zawiera komponenty typu centralnego i obturacyjnego, przebieg epizodu ZSzB z reguły zaczyna się z cechami charakterystycznymi dla typu centralnego a kończy z cechami charakterystycznymi dla typu obturacyjnego.

Najczęstszą postacią zaburzeń związanych z ZSzB wśród pacjentów jest typ obturacyjny (OSAS) i występuje on u ponad 80% populacji osób z ZSzB, natomiast typ mieszany i centralny występuje z osobna u ok. 10% populacji osób z ZSzB.

Podstawowym parametrem określającym stopień zaawansowania ZSzB jest wskaźnik AHI (apnea hipopnea index), określający liczbę bezdechów lub spłyceń oddychania dłuższych niż 10 sekund w czasie 1 godziny snu, oraz stopień utlenowania krwi tętniczej tlenem. Wyróżnia się 3 stadia ZSzB:

• Stadium 1 – łagodne, wskaźnik AHI < 20 i minimalne wysycenie krwi tętniczej (SaO2) w czasie snu nie mniejsze niż 86%.
• Stadium 2 – umiarkowane, wskaźnik AHI w przedziale (20-50) i minimalne wysycenie krwi tętniczej (SaO2) w czasie snu w przedziale (80-85)%.
• Stadium 3 – ciężkie, wskaźnik AHI > 50 i najniższe poziomy wysycenia krwi tętniczej (SaO2) w czasie snu poniżej 80%.

Następstwa bezdechu sennego

Następstwa ZSzB można podzielić na dwie kategorie: nadmierna senność w ciągu dnia, spowodowana głównie rozfragmentowaniem snu, oraz patofizjologiczne następstwa obniżenia saturacji krwi. Obserwowany jest między innymi wzrost ciśnienia tętniczego krwi o około 20-30%, nadciśnienie płucne, zaburzenia rytmu serca, choroba niedokrwienna serca, policytemia, obniżenie libido, obniżenie sprawności intelektualnej, zaburzenia koncentracji oraz pamięci, nadmierny przyrost masy ciała. Otyłość z reguły znacznie potęguje narastanie objawów, działa jak sprzężenie dodatnie i predysponuje do występowania Zespołu Snu z Bezdechami. Także zaburzenia metaboliczne związane z niedotlenieniem i brak ruchu towarzyszący nadmiernej senności sprzyjają pojawieniu się bądź narastaniu otyłości.

Leczenie

Najlepsze efekty leczenia przyczynowego i objawowego osiąga się u osób z obturacyjną postacią ZSzB. Nie leczona postać obturacyjnego Zespołu Snu z Bezdechami rozwija się przez wiele lat powodując stopniowe i nieodwracalne spustoszenia w organizmie. Może doprowadzić także do nagłego i przedwczesnego zgonu w wyniku zawału serca, udaru mózgu czy zaburzeń rytmu serca oraz wypadków spowodowanych zaśnięciem podczas wykonywania codziennych czynności. W zdecydowanej większości przypadków ZOPS mamy do czynienia z częściową obturacją górnych dróg oddechowych, a więc ze wzmożoną opornością górnych dróg oddechowych oraz spłyceniem oddychania.

Wykrycie choroby we wczesnym stadium pozwala na przywrócenie prawidłowej drożności górnych dróg oddechowych, a w szczególności fizjologicznej drogi poprzez przewody nosowe i niedopuszczenie do rozwoju zaburzeń ogólnoustrojowych. Ważne jest zachowanie czujności związanej z pierwszymi objawami: chrapanie (świadczące o istnieniu patologii powodującej zaburzenie swobodnego przepływu powietrza), poranne zmęczenie, bóle głowy, nadmierna senność. Kolejnym istotnym elementem jest odpowiednia diagnostyka, która w związku z ogólnoustrojowymi implikacjami powinna obejmować swym zakresem możliwie najwięcej obszarów i narządów. Potrzebne jest także skuteczne badanie przesiewowe, które powinno się charakteryzować ogólną dostępnością, nieskomplikowaną aparaturą i możliwie obiektywną interpretacją. Wydaje się, że większość z tych założeń spełnia pulsoksymetria całonocna. Mimo wszechobecnego postępu technicznego i komputeryzacji wywiad i badanie wciąż pozostają podstawowymi elementami diagnostyki lekarskiej.

PoliGRAFIA DOMOWA Warszawa – diagnostyka zaburzeń oddychania i snu

Do skutecznej oceny Zaburzeń Oddychania Podczas Snu, którego skrajnym przypadkiem jest bezdech, pod kątem stopnia zaawansowania oraz określenia przyczyny tych zaburzeń konieczne są badania rynomanometryczne, cefalometryczne, endoskopowe i poligraficzne. Z tych wszystkich badań jedynie badanie poligraficzne odbywa się w czasie snu pacjenta. Poligrafia polega na całonocnej rejestracji wielkości fizjologicznych pozwalających ocenić parametry snu, oddychania, utlenowania krwi oraz pracę serca. Ze względu na wysoki koszt badania oraz wysokie wymagania w stosunku do personelu medycznego, w zdecydowanej większości ośrodków diagnostycznych najczęściej wykonuje się tzw. Małą Polisomnografię, podczas której rejestruje się tylko niektóre wielkości fizjologiczne. Wg. ASDA (Amerykańskie Stowarzyszenie Zaburzeń Snu) Małą Poligrafię dzielimy na trzy typy:

• Typ I – całonocna rejestracja przynajmniej 7 parametrów fizjologicznych z uwzględnieniem oceny struktury snu i oddychania w czasie snu.
• Typ II – całonocna rejestracja przynajmniej 4 parametrów fizjologicznych, w tym ocena oddychania za pomocą zapisu ruchów klatki piersiowej i brzucha, przepływ powietrza.
• Typ III – jeden lub dwa parametry fizjologiczne.

Najprostszym a jednocześnie najbardziej podstawowym badaniem poligraficznym jest pulsoksymetria, która poprzez całonocny pomiar tętna i saturacji krwi najdobitniej ilustruje konsekwencję zaburzeń oddychania podczas snu.

Cel badań Polgraffi Domowej

Głównym celem badań poligraficznych jest stwierdzenie czy:

• Czy występuje zaburzenie oddychania podczas snu?
• Jaki jest typ tych zaburzeń (obturacyjny, centralny, mieszany) ? – od tego zależy rodzaj leczenia
• Jaki jest stopień zaawansowania choroby?
• Monitorowanie leczenia, w szczególności leczenia przyczynowego.

Grzegorz J. Hatliński
Źródło: www.infoscan.pl